De Strijd om onze Aandacht en Het belang van Digital Detoxen

Lees over de feel-good gevoelens van dopamine waardoor we eindeloos blijven scrollen, de impact van schermgebruik op onze mentale en fysieke gezondheid en hoe je je hoofd kunt legen met digital detox tips.

De pling pling geluidjes op onze telefoon roepen continue onze aandacht op: Wie heeft een vraag gesteld, mijn post geliked of wil een afspraak maken? Schermen van tablets en telefoons zijn een derde arm geworden van ons lijf. Op straat, in de metro en in het café zijn de hoofden gebogen over schermen waarop informatie non-stop voorbij vliegt. Platformen strijden om onze aandacht. Wat doet die strijd om onze aandacht eigenlijk met ons brein en is digital detoxen een must geworden voor onze gezondheid?

Waarom af en toe offline gaan cruciaal is

Digital Detoxen is in opkomst, even offline gaan en ontsnappen aan de constante stroom van informatie, strijd om aandacht en prikkels die onze geest overweldigen. Daarvoor in de plaats een beetje breien, met een echt persoon kletsen of gewoon wat lummelen. Maar waarom is af en toe offline gaan zo belangrijk? Gedachteloos scrollen heeft een negatief effect op zowel onze fysieke als mentale gezondheid.

Te vol, te veel, te druk

Hoe is het met jouw hoofd gesteld? Zit deze  vol met te veel informatie die er eigenlijk niet toe doet? Voel je je snel overprikkeld? Merk je dat je in een gestolen moment alweer snel vingervegend aan het scrollen bent? Kun je nog genoeg tijd voor jezelf vinden waarin je gewoon wat staart of een tuintje gaat wieden, of moet je momenten van niks doen inplannen in een toch al overvolle agenda?

Hoe moeilijk is het je telefoon naast je neer te leggen? Wat gebeurt er in je brein?

Het is echt niet gemakkelijk je telefoon neer te leggen, voor iedereen, groot en klein. Inmiddels is de meest gekozen straf voor kinderen telefoononthouding. Het pling-geluidje die een nieuw bericht aankondigd maakt je benieuwd. De eindeloze stroom van filmpjes maakt je nieuwsgierig naar het volgende filmpje en het nieuws van de dag vraagt om je aandacht. Je hebt geen zwakke geest dat je je snel naar je telefoon grijpt. Er komt namelijk letterlijk een stofje vrij in je hoofd wanneer je je onderdompelt in de stroom van berichtjes en filmpjes. Er komt dan dopamine vrij in je brein. Vingervegen op je telefoon is verslavender dan koffie.

Dopamine wordt ook wel de feel-good neurotransmitter genoemd

Dopamine; I Feel Good!

Dopamine wordt ook wel de Feel-Good Neurotransmitter genoemd. Wanneer je ergens blij van wordt of je interesse vasthoudt, dan komt er dopamine vrij in je hersenen. Je wilt dit gevoel graag vasthouden omdat het zo lekker is. Dopamine zorgt ervoor dat je actief betrokken blijft. En voilà zo houdt social media je in de greep. Tiktok en instagram beloven dat er om de volgende hoek opnieuw een leuk filmpje is waar je blij of benieuwd van wordt en je geest is op zoek naar een volgende dosis dopamine om je lekker te voelen. Je duimen blijven hierdoor automatisch omhoog vegen om meer te bekijken. Vingervegend filmpjes bekijken is meer verslavend dan koffie

De Impact van Constant Schermgebruik op Onze Gezondheid

We kijken niet alleen leuke filmpjes. Door langdurig gedachteloos te scrollen absorberen we heel veel informatie die lang niet altijd positief is en dat heeft uiteindelijk een impact op onze mentale en fysieke gezondheid. Jezelf langdurig blootstellen aan schermgebruik en slecht nieuws zorgt voor een stressreactie in je lijf. Het gebrek aan likes op jouw berichtjes, of mensen die je berichtjes of foto’s van jezelf stom vinden zorgt ook voor een stressreactie. Gaat dat langdurig door dan begint het aantoonbare effecten te hebben op zowel onze mentale als fysieke gezondheid. Met alle likes en dislikes kunnen we mentaal last krijgen van onzekerheid en minderwaardige gevoelens. De stroom van negatief nieuws kan ons optimisme aantasten en zelfs zwaarmoedigheid veroorzaken. Fysiek kun je last krijgen van verminderde concentratie. Het blauwe licht dat schermen uitstralen kan zorgen voor slaapproblemen en oogklachten. De negatieve impact van overmatig schermgebruik is niet te onderschatten.
Een digitale detox kan helpen om de schadelijke effecten te verminderen en onze algehele gezondheid te verbeteren.

Ontprikkelen? Het liefste in de Natuur

De natuur is een ontzettend goede bron om balans te vinden. Ga maar met je rug tegen een dikke boom aanzitten, je voelt de ontspanning al snel je lijf instromen, of wandel langs een meer en je hoofd wordt al snel wat rustiger. Tijd doorbrengen in de natuur heeft een helende werking op ons welzijn.

Forest Bathing

Forest Bathing of bosbaden helpt om je hoofd te legen

Je kunt natuurlijk zelf lekker de natuur in gaan, maar je kunt ook voor meer ondersteuning kiezen. Zo is Forest Bathing of Bosbaden overgewaaid uit Japan (waar het Shinrin Yoku heet). De rustgevende omgeving van een bos en frisse lucht kunnen ons helpen om te ontspannen en onze gedachten te verhelderen. Samen met Forest Bathing Nederland, kun je heerlijke wandelingen maken op mooie natuurplekken in Nederland en je verbinding met jezelf, met anderen en de natuur verdiepen.
Je lichaam en geest jubelen wanneer je je ontkoppelt van je scherm
Door je los te koppelen van je scherm en de stroom van informatie die daarbij hoort zal je al snel de positieve effecten ervaren voor je lichaam en geest. Wanneer je je dan ook nog gaat onderdompelen in de natuur worden de positieve effecten alleen maar verstevigd. Stress vermindert, je focus komt terug, je geest wordt rustiger, je voelt je meer in balans en verbonden met je medemens en de natuur, je doet nieuwe energie op en wordt positiever.

Laat de creativiteit weer stromen

Door onze geest vrij te maken van digitale afleidingen, kunnen we ruimte creëren voor nieuwe ideeën en inzichten. Misschien denk je dat je je hoofd even uitzet door gedachteloos scrollen. Het getetter in je hoofd vermindert er een beetje van. Maar je vermindert de ruis door je hoofd met andere informatie te vullen. Je lost dus eigenlijk niks op en je hoofd wordt moe van alle informatieprikkels en eindeloos scrollen. Wanneer je werkelijk ruimte en rust creëert in je hoofd door de informatiestroom te stoppen zul je zien dat vanuit je binnenste ineens goeie ideeën opborrelen of dat je nieuwe inzichten krijgt. De creativiteit zal weer gaan stromen.

Zin om lekkerder en dieper te slapen?

Vooral stoppen met op je scherm kijken voor het slapen gaan kan je slaapkwaliteit verbeteren. Het is geen fabeltje dat het blauwe licht van de schermen niet goed is voor je ogen en je brein. Het is heel goed mogelijk dat je dieper en langer slaapt wanneer je het scherm voor slapengaan afzweert.

Praat weer eens met iemand in het echt

Digital Detox zorgt voor Verbeterde Sociale Interactie en Diepere Verbindingen;
Wanneer je nu het geluk hebt dat je ergens bent waar niet alleen jij je telefoon hebt weggelegd, maar ook iemand anders, dan zou het zomaar kunnen dat je ineens een leuk gesprek voert met een wildvreemde. Offline zijn kan ons helpen om diepere verbindingen te maken met anderen.

Let’s Connect Offline

Er zijn al ontzettend leuke initiatieven te vinden op dit gebied. The Offline Club houdt offline avonden in cafés in diverse steden in Nederland. Er is geen programma, geen moeten. Het enige wat je doet is je telefoon inleveren. Je connect offline met jezelf en met anderen. Hang lekker in het café neem je haakproject mee, lees in je boek, drink wat lekkers en praat met een vreemde. Doe wat je wilt en zie wat het meebrengt, een leuk gesprek of gewoon lekker een avondje in het moment.

Praktische Tips voor Succesvolle Digitale Detox momenten

Maar hoe doe je dat nu, digital detoxen? Hieronder een aantal tips om minder snel naar je telefoon te grijpen. Zo creëer je digitale detox momentjes in je dag:

• Zet je klingeltjes op je telefoon uit.
  Het lijkt weinig, maar het is één van de belangrijkste eerste stappen. De pling pling aankondiging op je telefoon zorgt ervoor dat je direct in reactiemodus gaat en wilt kijken wie wat gestuurd heeft. Zet dit uit en in plaats daarvan kijk je b.v. drie keer op een dag naar je berichtjes (of minder natuurlijk) en beantwoord dan alles in één keer. Mensen kun best even een paar uurtjes wachten op een antwoord.
• Download een mindfulness bel op je computer of telefoon.
  In plaats van de klingels van je telefoon kun je een zogenaamde mindfulness bell op je telefoon zetten. Dit is een mooie klankschaal die b.v. elk half uur afgaat (dat kun je instellen). Gebruik deze bel om te stoppen met wat je doet en drie keer in- en uit te ademen. Dit heet een mindfulness bel. Wees je bewust van wat je doet en door terug te komen naar je ademhaling kom je weer in het huidige moment terecht. Dat doet je vervolgens misschien realiseren dat je al te lang aan het scrollen bent en vraagt aan je of het nodig is om er mee door te gaan.
  In Boeddhistisch klooster Plum Village van Zenmeester Thich Nhat Hanh wordt gedurende de dag een bel uitgenodigd waarop je stopt met wat je doet en terugkomt naar je ademhaling. Je kunt op de Plum Village App een mindfulness bell downloaden. Wil je meer weten over de werking van mindfulness bells of de app downloaden kijken dan op de Plum Village App.
• Ga iets doen zonder je telefoon mee te nemen.
  Wanneer je wandelt, koffie gaat drinken met een vriendin, naar de sportschool of yogaklas. Laat je telefoon gewoon thuis. Dan heb je ook niet de neiging toch je telefoon te pakken als je nog vijf minuten op iemand moet wachten bijvoorbeeld.
• Zoek je meer ondersteuning voor ontprikkeling en het legen van je hoofd? Denk dan eens aan natuur coaching.
  Bij natuur coaching trek je de natuur in en heb je al wandelend een goed gesprek. Innersteps is een mooi bedrijf waar dat bij kan.

Diepere Digitale Detox Momenten: Lees eindelijk eens dat boek uit

• Een lang weekend digital detoxen in Nederland
  Het leesweekend is een heerlijk jong bedrijf die offline weekenden organiseert om digitaal te detoxen. Gedurende een lang weekend trek je erop uit naar een mooie plek in Nederland, je slaapt in een fijn huis, een vegetarische kok kookt heerlijk eten voor je en er is geen programma. Hang lekker rond, lees eindelijk eens dat boek uit en doe een tukje.
  

  Lees eindelijk weer een boek uit

• Vijf dagen digital detoxen in Frankrijk
  Bij ons op Simply Canvas Farm kun je terecht voor een digitale detox vakantie midden in de natuur. Het gaat opnieuw om het legen van je hoofd en hier niet meteen een programma voor in de plaats te zetten. Duik vijf dagen lang de natuur in, wieg in de hangmat, begin eindelijk eens aan dat boek wat je wilde schrijven, doe siesta’s aan het zwembad of zak af naar een middeleeuws dorpje om croissantjes te eten. Laat naar boven borrelen waar je zin in hebt, juist daarom is er geen vast programma en is het geen retraite. De rust en leegte komt vanzelf en zie wat er naar boven komt borrelen, een nieuw creatief idee, een goed gesprek of diep uitrusten en te herbronnen. In 2024 is er een digitale detox vakantie in juni en in juli.

Sandra en Santi wonen op Simply Canvas Farm, een plek midden in de natuur van Zuidwest Frankrijk. Ze halen inspirerende begeleiders naar hun plek zodat je kunt komen digital detoxen, mediteren, dansen of herbronnen en je hoofd legen. Ze hebben zelf meer dan 30 jaar meditatie en mindfulness ervaring en waren monnik en non in Boeddhistisch Klooster Plum Village.

Foto met telefoon: @andrik-langfield van @unsplash
Foto met happy balloons: @tim-mossholder van @unsplash
Foto Sandra en Santi drinken koffie: @tess-jol-photography
Overige fotos: Simply Canvas Farm; Sandra